Tedavi / Ameliyat

Diz Kireçlenmesi

Diz eklemlerinin içinde iki adet bağ vardır (ön ve arka çapraz bağlar ). Eklem yüzlerinin uyumunu sağlamak için iki adet menisküs vardır. Gonartroz orta ve ileri yaşlarda görülür. 50 yaşın üzerinde kadınlarda daha sık görülür. Hastalık daha erken yaşlarda da görülebilir. Hastalar genellikle kiloludurlar. Daha önce geçirilen eklem operasyonları, travmalar, spor yaralanmaları, iltihaplı romatizmalar, doğuştan gelen bazı bozukluklar en önemli sebepleridir.

 

Kireçlenme Kimlerde Görülür?

Yaşla birlikte hastalığın olasılığı da artar. 60 yaşın üstünde genellikle osteoartrit(kireçlenme) vardır, ancak şiddeti değişkendir. 20-30’lu yaşlardaki insanlarda bile osteoartrit görülür, buna rağmen genellikle eklem yaralanması veya aşırı kullanımdan kaynaklanan tekrarlayan stres gibi altta yatan bir sebep vardır.

Diz Ağrısı: Diz kireçlenmesinde en sık görülen belirti ağrıdır. Başlangıç aşamasında dizin sadece bir bölümünde görülen ağrı, zaman içinde dizin tamamına yayılabileceği gibi kalça ve ayak bileğine yansıyan ağrılar da ortaya çıkabilir.

Zamanla Oluşan Şişlikler: İkinci en sık görülen belirti ise dizde zaman zaman oluşan şişmelerdir. Bu şişlik dizin önünde, diz kapağının üstünde oluşabileceği gibi bazen de dizin arkasında bir tümör oluşumu şeklinde de görülebilir. Bu tümörler backer kisti olarak adlandırılır.

Diz Kireçlenmesi Belirtileri

• Eklem ağrısı, özellikle hareketle artan ağrı
• Hava değişiminden önce veya hava değişimi sırasında eklemde rahatsızlık,
• Eklemde şişme ve esneklik kaybı,

Menisküs Yırtıkları: Bir başka belirti ise çok ufak bir travmayla ortaya çıkan dejenaratif (yıpranmaya bağlı) menisküs yırtıklarıdır. Bu yırtıkları genç yaşta ciddi travmalar sonucu oluşan menisküs yırtıklarından ayırmak ve hastayı konuyla ilgili bilgilendirmek çok önemlidir. Çünkü dejeneratif menisküs vakalarında ameliyat sadece menisküse yönelik yapılacak ve dolayısıyla hastadaki diz kireçlenmesine bağlı ağrıları dindirmeyecektir.

Diz Kireçlenmesinde Cerrahi Tedaviler

Diz kireçlenmesinde cerrahi tedaviler yüksek tibia valgizasyon osteotomisi, artroskopik debridmanve diz protezi olarak üç ana başlık altında incelenebilir:

• Yüksek Tibia Valgizasyon Osteotomisi: Bu tedavide amaç dizin yüklenme düzlemini bir miktar dış tarafa alarak dizin iç kısmını olan yüklenmeyi azaltmak ve kireçlenmenin ilerlemesini yavaşlatmak amaçlanır. Bu ameliyat genelde 65 yaş üzerindeki hastalarda rastlanan kemik kaynama problemleri, uzun süre koltuk değneği kullanıp ameliyatlı tarafa basamama problemleri nedeniyle pek önerilmez.
• Artroskopik: diz eklemini tamamen açmadan sadece 2 küçük delik açarak dizdeki patolojilerin tespit edilip tedavisini amaçlayan bir yöntemdir.
• Diz Protezi: Diz protezi, diz eklem kıkırdağının ileri derecede bozulması sonucu gelişen diz kireçlenmelerinde tercih edilen tedavi yöntemidir. Bu ameliyatta, bozulan eklem yüzeyleri tekniğine uygun olarak kesilip çıkarılır ve yerlerine protez dediğimiz suni yüzeyler yerleştirilir. Diz protezleri metal ve plastik parçalardan üretilmiş olup diz fonksiyonunu taklit ederler.

 

Artroskopi

Artroskopi, eklemi ilgilendiren hastalıkların tanı ve tedavisinde kullanılan minimal, teşhis ve tedavi amaçlı eklemin içini görüntülemeye yarayan cerrahi bir girişimdir. Artroskopi “eklemin içine bakmak” anlamına gelir. Eklemin içini görmemizi sağlayan alete ise artroskop denir. Artroskop, İçindeki lens ve aydınlatma sistemi ile eklem içindeki dokuları büyütür ve aydınlatır. Genellikle çapı 4 mm olan artroskop tv kamerası kullanıldığı için eklem içindeki dokuların görülmesini sağlar. Eklemin içini ekranında direkt görebilen cerrah yaralanma ve hastalıkların tanısını koyabilir, gereken durumlarda aynı metot ile cerrahi girişim uygulayabilir. Artroskopi, eklemin her yerinin görüntülenmesinde ve tanı koymada yardımcı olur.

Tanıya Yönelik Artroskopi

• Akut Artroskopi: Post travmatik hemartroz, klinik ve röntgenolojik olarak tanının belirsiz olduğu bloklarda uygulanır.
• İleride uygulanacak bir girişimin iyi yapılması: Kronik instabilite, menisküs lezyonları örnek; çapraz bağ rekonstrüksiyonları ve gonartrozlarda
• Belirsiz diz şikayetleri, kronik residif hidrartrozlar, menisküs lezyonu şüphesi, belirsiz sinovitler
• Re-artroskopi: Diz eklemindeki cerrahi girişimler veya tanıya yönelik artroskopi sonrası artan şikayetlerde, tekrar ortaya ıkan travmalarda ve trdavi kontrol
•  amacıyla uygulanır.

 

Diz Ekleminde:

Dizde en sık görülen sorunlar şunlardır:

• Menisküs yırtıkları,
• Ön çapraz bağ yırtıkları,
• Eklem kıkırdağı hasarı,
• Serbest cisimler (eklem faresi)
• Diz eklem zarının iltihaplanması ve büyümesi (sinovit); genellikle romatizmal durumlara bağlıdır.
• Artroz veya kireçlenme

 

Dizde Artroskopik Yani Kapalı Olarak Yapılabilen Başlıca Girişimler:

• Yırtık menisküs parçalarının çıkarılması,
• Bazı menisküs yırtıklarının dikilmesi,
• Ön ve arka çapraz bağ tamirleri,
• Erken dönemde osteoartrit [kireçlenme] tedavisi,
• Osteokondritisler [kıkırdaktan parça ayrılmaları veya eklem fareleri],
• Diz eklemini ilgilendiren kırıklar
• Kıkırdak nakilleri,
• Patella (diz kapağı) ekseninin düzeltilmesi,
• Diz kapağı çıkıklarının tedavisi,
• Eklem iltihaplarının boşaltılması,
• Hastalıklı eklem zarının çıkartılması (sinovektomi)
• Kaza veya hastalık sonrası meydana gelen hareket kısıtlılıklarının açılması,
• Eklem içi iyi huylu tümör ve kistlerin çıkartılması artroskopik veya artroskopi destekli yapılabilir.

 

PRP Nedir?

“Platelet Rich Plasma-Platelet (trombosit, pıhtı hücresi) yönünden zenginleştirilmiş plazma uygulaması” adı verilen tedavi yönteminin kısaltılmış ismidir. PRP hastadan alınan kanın içinde bulunan trombosit hücrelerinin özel bir sistemle ayrılarak hastanın problemli vücut bölümüne enjekte edilmesi şeklinde uygulanmaktadır.

 

PRP Tedavisi Nasıl İşler?

PRP yönteminde hastadan 8-20 cc kan alınarak santrifüj edilir. Dokularımızda herhangi bir aşınma veya sorun oluştuğunda kan pıhtı hücreleri hasarlı dokuyu onarmaya başlar, PRP tedavisinin amacı hedef dokuya taşınabilecek olandan çok daha fazla sayıda pıhtı hücresi verebilmektir. Hedef dokunun onarımı bu işlemlerin yapılması sonucunda çok daha hızlı onarılır.

 

Diz Protezi Nedir

Dizde diğer tedavi yöntemlerine cevap vermeyen kireçlenmeler diz protezi ile tedavi edilir. Protez denince dizde eklem yapan üç kemiğin eklem yüzeylerinin kesilerek çıkarılması ve bu yüzeylerin metal ve plastik parçalar ile kaplanmasıdır. Bu ameliyat öncesinde hastalara genellikle uzun süre cerrahi dışı tedaviler uygulanmış ancak ağrı hastayı rahatlatacak ölçüde giderilememiştir.

Günümüzde protez ömrünün 20-25 yıla uzadığı düşünülürse yapım yaşı yerine hayat standartı kavramı daha önemli hale gelmiştir. Yine de 55 yaş altındaki kişilerde diğer tedavi yöntemleri sonuna kadar denenmelidir. 55-65 yaşları arası diğer tedavi yöntemleri avantajlı olabilir. 65 yaş üzeri rahatlıkla uygulanabilir.