Diz Kapağı Çıkığı
Diz kapağının (patella) normal konumundan kayarak dışarıya doğru yer değiştirmesidir. Diz kapağı çıkığı genellikle ani bir hareket, darbe veya düşme sonucu oluşur. Dizde şişlik, ağrı ve hareket kısıtlılığına neden olabilir. Sporcularda sık görülür. Tedavi edilmezse tekrarlama riski yüksektir. İlk müdahale genellikle dizin yerine oturtulması ve sonrasında fizik tedavidir. Ciddi vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir.
Diz Kapağı Çıkığı Belirtileri Nelerdir?
Diz kapağı yerinden çıktığında hemen hissedilen keskin bir ağrı olur. Diz kapağı dışarıya doğru kayabilir ve bu genellikle gözle görülebilir. Diz kapağı yerinden çıkınca dizin hareketi zorlaşır veya imkansız hale gelir. Diz kapağı çıkığı sonrası dizde hızlı bir şekilde şişlik oluşabilir. Aynı zamanda morarma görülebilir. Çıkık sonrasında dizde bir dengesizlik veya zayıflık hissi oluşabilir.
Diz kapağı yerine geri oturduğunda hissedilen ani rahatlama olabilir. Diz kapağı çıktıktan sonra hareket ettirmede zorluk ve kısıtlılık yaşanır. Eğer diz kapağı çıkığı yaşandığından şüpheleniyorsanız, bir ortopedi uzmanına danışmanız önemlidir. Çünkü bu durum ileride tekrarlayıcı hale gelebilir ve dizde kalıcı hasarlara yol açabilir.
Diz Kapağı Çıkığı Neden Olur?
Dizin ani bir darbe alması, düşme veya kaza sonucu diz kapağının yerinden çıkmasına neden olabilir. Bağ dokularının zayıf olması, dizin stabilitesini azaltarak çıkıklara yol açabilir. Özellikle dizi zorlayacak yüksek etkili sporlar, diz kapağı çıkığı riskini artırabilir. Dizdeki doğuştan gelen veya sonradan oluşan deformiteler, çıkık olasılığını artırabilir. Artrit gibi eklem hastalıkları, eklemi zayıflatabilir ve neden olabilir. Diz kapağı çıkığı tedavi edilmediğinde, ilerleyen dönemlerde daha ciddi sorunlara yol açabilir. Eğer böyle bir durumla karşılaşırsanız, bir uzmana danışmak önemlidir.
Diz Kapağı Çıkığı Nasıl Teşhis Edilir?
Doktor, dizinizi kontrol ederek şişlik, ağrı ve hareket kısıtlılığını değerlendirir. Diz kapağının yerinde olup olmadığını anlamak için dizinize çeşitli testler yapabilir. Diz kapağının yerinden çıkıp çıkmadığını ve herhangi bir kırık olup olmadığını görmek için röntgen çekilebilir. Daha ayrıntılı görüntüleme için MR, yumuşak dokular, bağlar ve tendonlar hakkında bilgi verebilir. Yaralanmanın nasıl meydana geldiği, belirtilerin ne zaman başladığı gibi bilgiler de tanıda önemli rol oynar. Eğer diz kapağı çıkığı şüphesi varsa, bir sağlık profesyoneline başvurmak en iyisidir. Erken teşhis ve tedavi, iyileşme sürecini hızlandırabilir.
Diz Kapağı Çıkığı Nasıl Tedavi Edilir?
Diz kapağı çıkığı durumunda hemen bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. İlk olarak, dizin yerine oturtulması gerekir. Çıkık sonrası ağrıyı hafifletmek için ağrı kesiciler kullanılabilir. Rehabilitasyon sürecinde fizik tedavi uygulaması, kas gücünü artırmak hareketliliği sağlamak için önemlidir. Diz kapağının iyileşmesi için istirahat etmek gereklidir. Aşırı yüklenmelerden kaçınılmalıdır.
Bazı durumlarda, tekrar eden çıkıklar ve eklem hasarları varsa cerrahi müdahale gerekir. Bu, dizin stabilitesini artırmak için ligament onarımları veya diğer cerrahileri içerebilir. Tedavi sürecinde doktorun önerilerine uymak ve düzenli kontroller yapmak önemlidir. Diz kapağı çıkığı yaşıyorsanız, mutlaka bir ortopedi uzmanına başvurmalısınız. Her durum farklıdır ve en uygun tedavi planı uzman tarafından belirlenmelidir.