Diz Kırığı Ameliyatı
Diz kırığı, travmatik kaza veya spor yaralanmaları sonucu oluşan ciddi ortopedik sorundur. Diz kırığı ameliyatı, kemiklerin düzgün bir şekilde kaynamasını sağlamak ve eklem hareketliliğini korumak için yapılır. Uzun vadede dizin işlevselliğini kazandırmayı amaçlar.
Diz Kırığı Ameliyatı Ne Kadar Sürer?
Ameliyat süresi, kırığın türüne, şiddetine ve uygulanacak cerrahi tekniğe göre değişiklik gösterir. Basit kırıklarda ameliyat 1 ila 2 saat arasında tamamlanır. Daha karmaşık ve çok parçalı kırıklarda bu süre 3 saate kadar uzayabilir. Cerrahın tecrübesi, kullanılan ekipmanlar ve hastanın sağlık durumu da süreyi etkiler.
Kırığın şekline bağlı olarak ameliyat sırasında farklı teknikler kullanılabilir. Plak ve vida sabitlemesi gibi işlemler nispeten daha kısa sürer. İntramedüller çivi veya diz protezi daha fazla zaman alabilir. Ayrıca, eklem çevresindeki doku hasarının onarılması gerekiyorsa operasyon daha karmaşık hale gelir ve süre uzar.
Ameliyat süresini etkileyen diğer faktörse anestezidir. Genel anesteziyle yapıldığında, anesteziye hazırlık süreci nedeniyle daha uzun sürebilir. Ayrıca, ameliyat sonrası hastanın uyanma aşaması da sürenin uzamasına katkıda bulunur. Bölgesel anestezi tercih edildiğinde ise hazırlık süresi daha kısa olabilir. Ancak yine de kırığın zorluğu süreci belirleyen ana etmenlerden biridir.
Ameliyatın ardından, hastanın uyanması ve stabil hale gelmesi için genellikle 1-2 saat daha gözlem süresi gereklidir. Bu nedenle, hazırlık süreçleri dikkate alındığında, hastanede geçirilen süre 4-6 saati bulabilir. Her ameliyatın süreci hastaya özgüdür. Cerrahlar operasyon öncesinde hastaya tahmini bir süre vermektedir.
Diz Kırığı Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Diz kırığı ameliyatı, kırığın konumuna, şiddetine ve eklemdeki hasara bağlı olarak farklı tekniklerle gerçekleştirilir. Amaç, kırık kemiklerin doğru pozisyonda kaynamasını sağlamaktır. Ayrıca diz ekleminin işlevselliğini korumaktır. Operasyon öncesinde hastaya genellikle genel anestezi veya bölgesel (spinal) anestezi uygulanır.
Ameliyat öncesinde röntgen veya MR gibi görüntüleme yöntemleriyle kırığın yeri ve yapısı detaylı olarak incelenir. Bu incelemeler, cerrahın ameliyat planını oluşturmasında önemli rol oynar.
Ameliyat sırasında cerrah, kırılan kemikleri bir araya getirir ve sabitlemek için çeşitli materyaller kullanır. Diz kapağı veya kaval kemiğinde görülen kırıklarda vida ve metal plaklar kullanılır.
Kemiğin içine yerleştirilen metal bir çivi, stabilite sağlar. Eğer kırık çok parçalı ve eklem işlevini geri kazandırmak mümkün değilse, kısmi veya tam diz protezi yerleştirilir. Eğer ameliyat sırasında çevredeki bağ dokular veya kaslar zarar görmüşse, bunlar da onarılır. Eklem hareketliliğini korumak için yapılır.
Ameliyat tamamlandıktan sonra fazla sıvının birikmesini önlemek için dren yerleştirilebilir. Son olarak, cerrahi alan dikişlerle kapatılır ve bandajlanır.
Ameliyat sonrasında hasta, dizi hareketsiz tutmak için atel veya dizlik kullanabilir. İyileşme sürecinde fizyoterapiye başlamak, dizin tekrar işlev kazanmasını sağlar.
Diz Kırığı Ameliyatı Sonrası İyileşme Süreci
Diz kırığı ameliyatı sonrasında iyileşme süreci, kırığın türüne ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. İyileşme sürecinde temel amaç, kemiklerin kaynamasını sağlamaktır. Aynı zamanda, eklem hareketliliğini korumak ve işlevselliği kazanmak da hedeflenir. Bu süreç genellikle birkaç ayı bulur ve hastanın doktorun önerilerine uyması oldukça önemlidir.
Ameliyat sonrası ilk birkaç gün, şişlik ve ağrıyı azaltmak için bölgeye soğuk kompres uygulanır ve dize yük verilmemesi tavsiye edilir. Ağrı kontrolü için doktor tarafından reçete edilen ilaçlar kullanılır. Ameliyattan hemen sonra atel veya alçı uygulanabilir ve bacağın sabit kalması sağlanır. Bazı vakalarda, doktor erken dönemde hafif hareketlere başlamayı önerebilir.
İlk 2-6 hafta arasında hastanın dizi koruması ve belirlenen sürede koltuk değnekleri kullanır. Bu yüzden yük vermemesi gerekebilir. Bu dönemde, fizyoterapi programlarına başlamak önemlidir. Fizyoterapi, kasları güçlendirmeyi ve eklem hareketliliğini yeniden kazandırmayı amaçlar. Dizin yavaşça esnetilmesi ve hafif egzersizlerle hareket aralığın artırılması hedeflenir.
İyileşmenin tam anlamıyla sağlanması 3-6 ay sürebilir. Bazı hastalarda daha erken, bazılarında ise daha uzun sürede iyileşme görülebilir. Günlük aktivitelere dönüş aşamalı olarak gerçekleştirilir ve ağır fiziksel aktivitelerden kaçınılması önerilir. Diz kırığı ameliyatı sonrası kontroller, kemiklerin düzgün kaynadığından emin olmak için düzenli olarak yapılmalıdır.